1 december
Op 1 december 1973 zakte het kwik in Echt naar -14.2 graden. In 1984 steeg het kwik in Epen naar 15.3 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -10.6 (1973)
Warmst: 13.5 (2001)
Natst: 33.8 mm (1961)
2 december
Op 2 december 1973 werd in Wageningen een laagste temperatuur gemeten van -21.7 graden. Op het vliegveld Beek werd het die dag niet warmer dan -4.9 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -13.4 (1973)
Warmst: 13.2 (2018)
Natst: 17.8 mm (1934)
3 december
Op 3 december 1999 werd het Noordzeegebied getroffen door een zware storm. Ook landinwaarts kwamen zeer zware windstoten voor. Zo meldde Nieuw-Beerta een maximale windstoot van 122 km per uur. Dat is uitzonderlijk sterk voor een landstation. Het zwaarst getroffen werd Denemarken.
Extremen De Bilt
Koudst: -9.7 (2010)
Warmst: 13.3 (2018)
Natst: 24.1 mm (1949)
4 december
Wit en zeer koud: het Friese Akkrum noteert een minimum van -16.7 °C en Groningen een extreem laag maximum van -10.6 °C!!
Op 4 december 1960 werd in Joure 84 mm neerslag afgetapt. In 1953 werd in het Limburgse Buchten 17.8 graden gemeten.
Extremen De Bilt
Koudst: -11.2 (1921)
Warmst: 14.2 (1953)
Natst: 38.7 mm (1960)
5 december
Op 5 december 1962 kwam er in ons land mist voor met soms een zicht minder dan 5 meter. De mist viel in even na het middaguur en in de avond werd aan het publiek verzocht de gordijnen geopend te laten. Zodoende had het verkeer nog enig zicht. Er werden mensen voor de bus gezet om de chauffeur aanwijzingen te kunnen geven.
De warmste sinterklaasdag is die van 2006 met een maximum van 15.0 graden. Gemiddeld over een heel etmaal genomen is het warmst 2006 met 12.9 graden, gevolgd door 2007 met 11.5.
Extremen De Bilt
Koudst: -16.2 (1921)
Warmst: 15.0 (2006)
Natst: 18.3 mm (1965)
6 december
Op 6 december 1933 werd in de Bilt -12.2 graden gemeten. Dat betekende een dagrecord. In 1998 werd in Veenoord op 6 december een sneeuwdek gemeten van 17 cm.
Extremen De Bilt
Koudst: -12.5 (1933)
Warmst: 13.1 (2007)
Natst: 10.1 mm (1976)
7 december
Op 7 december 1979 werd het in het Limburgse Epen 15.7 graden. In 1980 noteerde Schiphol -13 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -12.1 (1925)
Warmst: 13.8 (2007)
Natst: 17.3 mm (1941)
8 december
Op 8 december 1871 noteerde de Bilt maar liefst -20.8 graden. In Maastricht werd het zelfs -25.2 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -9.5 (1945)
Warmst: 14.9 (2000)
Natst: 17.2 mm (1907)
9 december
Op 9 december 1879 noteerde de Bilt -18.2 graden. In 1993 woedde er een zware storm met in Vlissingen een maximale windstoot van 126 km per uur.
Extremen De Bilt
Koudst: -12.2 (1933)
Warmst: 13.0 (1964)
Natst: 28.9 mm (1965)
10 december
Op 10 december 1965 viel in Abcoude 50 mm neerslag. Winterswijk noteerde op 10 december 1945 een laagste temperatuur van -11.3 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -10.7 (1945)
Warmst: 13.7 (1994)
Natst: 18.9 mm (1966)
11 december
Op 11 december 1967 werd in Emmen -14.8 graden gemeten. Daarentegen werd het op 11 december 1978 in het Limburgse Epen 16.1 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -10.8 (1969)
Warmst: 14.0 (1994)
Natst: 21.4 mm (1974)
12 december
Op 12 december 2000 had de Bilt geen lagere temperatuur dan 12.2 graden. Dat is een dagrecord.
Extremen De Bilt
Koudst: -11.4 (1902)
Warmst: 13.9 (2000)
Natst: 23.6 mm (1966)
13 december
In Assen werd op 13 december 1899 -17.0 gemeten. Daarentegen noteerde Oost-Maarland op 13 december 1998 een hoogste temperatuur van 14.8 graden. Op die dag woedde er een storm met in Ruurlosebroek een windstoot van 98 km per uur.
Extremen De Bilt
Koudst: -11.1 (1968)
Warmst: 13.5 (1994)
Natst: 15.0 mm (1964)
14 december
Op 14 december 1933 noteerde de Bilt een laagste temperatuur van -13.1 graden. Dat is een dagrecord voor de 13e december. Op die dag kreeg Winterswijk geen hogere temperatuur dan -8.7 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -13.4 (1933)
Warmst: 13.3 (1941)
Natst: 25.4 mm (1978)
15 december
Op 15 december noteerde Epen -16.5 graden in 1963
Op 15 december noteerde de Bilt met -12.0 graden een dagrecord.
Extremen De Bilt
Koudst: -12.0 (1963)
Warmst: 13.0 (1982)
Natst: 17.9 mm (1914)
16 december
Op 16 december 1933 werd de tot nu toe vroegste Elfstedentocht verreden.
Extremen De Bilt
Koudst: -12.1 (1927)
Warmst: 13.9 (1989)
Natst: 13.8 mm (1993)
17 december
Het decade-record werd op 17 december 1981 gevestigd te Leeuwarden. Het werd daar toen -19,2.
Extremen De Bilt
Koudst: -13.9 (1927)
Warmst: 15.3 (2015)
Natst: 25.8 mm (1987)
18 december
In deze koude periode is er ook een zachter wapenfeit. Uit 1987. Na een eerste maandhelft die koud was, sloeg het weer in de 2e helft van december om. Met een stevige zuidwestenwind werd het op de 18e maar liefst 15 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -14.6 (1927)
Warmst: 14.7 (1987)
Natst: 26.9 mm (1965)
19 december
In Winterswijk vroor het op 19 december 1938 15 graden. Overdag kwam het kwik er niet hoger dan -11.5 graden. In 1932 echter was het veel en veel zachter. Toen noteerde Maastricht 16.6 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -15.0 (1938)
Warmst: 14.1 (2015)
Natst: 23.1 mm (1996)
20 december
Op 20 december 1950 werd in Wageningen een laagste temperatuur gemeten van -16.5 graden. In 1938 kreeg ons landelijk instituut in de Bilt geen hogere waarde dan -11.3 graden. Het was de tweede dag op rij dat het kwik beneden de -10 graden bleef, ook overdag.
Extremen De Bilt
Koudst: -15.1 (1938)
Warmst: 13.9 (1989)
Natst: 15.5 mm (1925)
21 december
Op 21 december 1954 kwam de eerste van een “Tweelingstorm”. De tweede geselde ons land op 23 december 1954.
Extremen De Bilt
Koudst: -15.6 (1946)
Warmst: 14.9 (1989)
Natst: 13.9 mm (1993)
22 december
In Maastricht werd het in 1875 15.9 graden. Op 22 december ?? lag er in Vaals een sneeuwdek van 22 cm.
Extremen De Bilt
Koudst: -13.4 (1938)
Warmst: 14.4 (2015)
Natst: 19.6 mm (1909)
23 december
Op deze dag in 1962 werd in De Bilt de hoogste luchtdruk van de maand genoteerd, 1047 hPa. In 2001 werd in Nieuw-Beerta een laag minimum van -17.0 gemeten boven een sneeuwdekje van ca. 8 cm en dankzij vrij weinig wind en een kraakheldere hemel.
Extremen De Bilt
Koudst: -14.7 (1938)
Warmst: 14.9 (1977)
Natst: 34.5 mm (1967)
24 december
In de vroeg avond van 24 december 1977 steeg het kwik op het vliegveld Eindhoven naar 16.2 graden. Daarentegen werd het op 24 december 1963 in Ternaart -14 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -10.8 (1946)
Warmst: 15.3 (1977)
Natst: 15.6 mm (1999)
25 december
De laatste Witte Kerst was officieel in 1981, in het oosten van het land was die van 2000 ook wit. Op de 24ste begon het uitgebreid te sneeuwen. Enkele sneeuwhoogtes van Kerst 2000: Ruurlo 3 cm, Borculo 4 cm, Hengelo ruim 4 cm, Silvolde 8 cm en Losser 9 cm.
De warmste Eerste Kerstdag was die van 1997 met in De Bilt een maximum van 12.8 graden. Woensdrecht en Oost-Maarland kwamen zelfs tot 14.5 graden.
Een gedeeltelijke witte Kerst (volgens De Bilt) kwam voor in 1917, 1919 (26e), 1923, 1930 (26e), 1935 (25e), 1941 (26e), 1944, 1962 (26e), 1963 (26e), 1968 (26e), 1986 (alleen in het oosten), 1995 (zeer plaatselijk), 1996 (alleen in het noordoosten en in het Gooi) en 2000 (in het noorden en oosten).
Officieël wit waren de Kerstdagen in 1903, 1906, 1938, 1940, 1950, 1964 en 1981 (beide dagen een aaneengesloten sneeuwdek in De Bilt).
In 1981, dus tijdens de laatste officiële witte Kerst, viel op de meeste plaatsen de meeste sneeuw. Er viel toen zo’n 10 tot 20 cm, m.u.v. Limburg en Oost-Brabant waar maar enkele centimeters vielen. In 1938 viel 13 cm.
In 1986 was er in de oostelijke helft van het land sprake van een witte Kerst. In het westen viel alleen regen, maar op de oostelijke Veluwe, in Twente en oost-Brabant viel 10 tot 15 cm sneeuw. In 1996 was er ’s morgens vooral in Noord-Holland sprake van een sneeuwlaagje. Dit dooide deels weg, maar na nieuwe sneeuwval kreeg vooral de omgeving van Purmerend een sneeuwlaag van ruim 5 cm dik. Een jaar eerder bracht de avond van de Eerste Kerstdag een dooiaanval, die gepaard ging met uitgebreide ijzelvorming. Verkeer was toen vrijwel onmogelijk.
In 2000 beleefden vooral het noorden, oosten en zuidoosten een witte kerst. Op de Veluwe bijv. begon het kerstavond te sneeuwen. Urenlang sneeuwde het door tot een hoogpolig tapijtje van 5 tot 10 cm was neergelegd. De Bilt had net aan geen witte kerst, aangezien het sneeuwdek daar te dun en onderbroken was. In het zuidwesten kwam pas later op Tweede Kerstdag een klein dun laagje sneeuw.
Zware sneeuwval in de Kerstnacht van 1964. ’s Nachts was er strenge vorst, overdag rond het vriespunt en vooral Tweede Kerstdag was het zonnig. Ook in 1962 en 1963 sneeuw met Kerst, in 1962 zo’n 10 cm op tweede Kerstdag, in 1963 een paar cm op eerste Kerstdag die daarna wegdooide. In die jaren geen echte witte Kerst dus.
Wat waren de koudste, de warmste, de natste en zonnigste kerstmissen?
Gegevens KNMI De Bilt:
Bijzonderheden | Datum | |
Koudst | Max. temp. -4.8 en min. temp. -9.7…… Allerkoudst met min. temp. -12.2 ……… | 26-12-1938 26-12-1964 |
Warmst | Allerzachtst, max. temp. 12.8 (één dag)…… Beide dagen ruim boven de 10 graden, resp.12.1 en 11.5 | 25-12-1997 25-12 en 26-12-1974 |
Natst | Er viel 35.9 mm over maar liefst 16,6 uren Op de tweede en derde plaats resp. 29.0 en 22.8 mm | 26-12-1985 25-12-1947 & 25-12-1927 |
Droog | Op 46 van de 198 kerstdagen bleef het (sinds 1905) droog. Op deze kerstmissen bleef het beide dagen droog > | In o.m. 1907, 1908, 1920 en 1944 |
Zonnigst | De meeste uren op één kerstdag waren 7.2 uren (93 % van de max. mogelijke hoeveelheid). In totaal deze kerst 7.2 + 4.9 = 12.1 uren zon! | 26-12-1976 Kerst 1976 |
Extremen De Bilt
Koudst: -11.4 (1964)
Warmst: 14.0 (2015)
Natst: 29.0 mm (1947)
26 december
Op 26 december 1999 trok een verderf zaaiende orkaan, Lothar genaamd, over het westen van Frankrijk, het zuidwesten van Duitsland en Zwitserland.
In 1938 noteerde Winterswijk een laagste temperatuur van -15.2 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -12.2 (1964)
Warmst: 14.4 (2015)
Natst: 35.9 mm (1985)
27 december
Op 27 december 1985 werd te Poortugaal 53 mm neerslag afgetapt. Op 27 december 1935 werd in Sittard 13.1 graden gemeten.
Extremen De Bilt
Koudst: -10.6 (1908)
Warmst: 13.1 (2015)
Natst: 36.9 mm (1994)
28 december
In 1939 zakte het kwik op 28 december te Rottum naar -14.4 graden. Daarentegen werd het op 28 december 1974 in Eindhoven 14.4 graden.
Extremen De Bilt
Koudst: -13.9 (1908)
Warmst: 14.0 (1994)
Natst: 19.9 mm (1945)
29 december
Op 29 december 2000 was er een sneeuwdek van 20 cm in het Drentse Dwingelo.
Extremen De Bilt
Koudst: -15.6 (1908)
Warmst: 13.4 (1994)
Natst: 15.3 mm (1916)
30 december
Zeer koud in 1908. Een maximum in Groningen van slechts -8.8 °C. Op 2 januari 1909 volgt de eerste Elfstedentocht in dooisfeer.
Op 30 december 1962 woedde er vooral in het noorden een sneeuwstorm. Veel sneeuw viel er niet, maar de op Tweede Kerstdag gevallen sneeuw verstoof en werd driftsneeuw. Het was de inleiding tot een van de zwaardere koudegolven in de winter van 1962/63.
Extremen De Bilt
Koudst: -14.9 (1908)
Warmst: 13.0 (1925)
Natst: 34.3 mm (1993)
31 december
De laagste minimumtemperatuur op oudejaarsdag was in 1923 toen in De Bilt -16.6 graden werd gemeten. De warmste oudejaarsdag viel in 1920 met 11.7 als maximum op de thermometerbuis.
Gemiddeld was oud en nieuw van 1978-1979 het allerkoudst.
Kijken we alleen naar de gemiddelde etmaaltemp. van zowel 31 december als 1 januari dan was de jaarwisseling van 1978/1979 de koudste met resp. -11.6 en -11.1 graden in De Bilt. Op de dag voorafgaande aan de oudejaarsdag van 1978 woedde een ware sneeuwstorm over delen van ons land. Oudejaarsdag klaarde het op en kwam er strenge tot zeer strenge vorst. Enkele minima van die dag: De Bilt -13.2, vlb.Twenthe -15.7, Eelde -11.3. Op nieuwjaarsdag ging door een aangetrokken oostelijke wind de temperaturen pas goed onderuit: De Bilt -16.9, Twenthe -17.2, Eelde -18.7. Marinevliegkamp De Kooy beleefde zelfs zijn laagste minimumtemperatuur op de eerste dag van 1979: -18.8. Op 10 cm werd daar zelfs -23.6 graden gemeten, zeker voor een station die voor het grootste deel omringd is door zeewater is dat zeer bijzonder te noemen!
De maximale waarde lagen eveneens flink beneden het vriespunt, bijv. De Bilt (-9.5 op 31 december).
Extremen De Bilt
Koudst: -16.9 (1923)
Warmst: 13.7 (2017)
Natst: 15.2 mm (1964)