Februari 1956, de koudste maand van de eeuw!
Van alle maanden in de 20e eeuw was februari 1956 de koudste. In De Bilt kwam de gemiddelde temperatuur uit op -6.4 graden en had daarmee een negatieve afwijking van 8.9 graden! De negatieve afwijking was in het zuidoosten het grootst, in Limburg lag de gemiddelde februaritemperatuur rond de – 7 graden! De luchtdrukverdeling was deze maand natuurlijk zeer afwijkend, tijdens de laatste dagen van januari ontstond er een zeer sterk hogedrukgebied boven Scandinavië die ook op het 500 hPa vlak werd ondersteund door een zeer sterke rug.
Er ontstond dus een algemene blokkade. Op 30 januari om 6 uur ’s ochtends viel met een oostenwind en regen, overgaand in sneeuw de vorst in en die zou zich tot 27 februari in ons land weten te handhaven. Op 1 februari bleef het de hele dag meer dan 10 graden vriezen, de maximumtemperatuur was in de Bilt – 11.2! en dat bij een sterke noordoostenwind (windstoten tot 14 meter per seconde). De dagen hierna werd de kou wat getemperd doordat er wat zachtere lucht vanaf de Oostzee naar ons toe stroomde. De maximumtemperatuur lag enkele dagen tussen de +1.5 en – 2, de minimumtemperatuur lag tussen de -4 en -9.Op 8 februari trok er een storing vanaf de Noorse kust naar oost Europa en doordat achter de storing de luchtdruk boven Scandinavië weer begon te stijgen stroomde er op 9 februari een nieuw portie zeer koude lucht naar ons land. Ondertussen werden de kranten al gedomineerd door het extreme winterweer in heel Europa, zo meldt de Schager Courant op donderdag 9 februari: ‘De winter martelt Italië als een “witte terreur”, Vier meter sneeuw op Sicilië, reeds 56 doden, Nood in Griekenland.’In ons land begon een van de ergste koudegolven van de 20e eeuw, op een aantal plaatsen lag de temperatuur op 17 opeenvolgende nachten onder de -10! Op de weerkaarten domineerde een hogedrukgebied van meer dan 1035 hPa die zijn kern ten noordwesten van Schotland had en ook op het 500 hPa vlak was sprake van een krachtige omegablokkade.
Op 13 februari trok er een kleine maar zeer actieve storing langs onze westkust naar het zuiden, in heel het land viel er veel sneeuw, de Bilt ving 7.7 millimeter als sneeuw op maar vooral rond het IJselmeergebied is nog veel meer gevallen, een groot deel van het land had een sneeuwdek van rond de 20 centimeter.
Sneeuwhoogte 15 februari via weergegevens.nl
In de Schager Courant werd gesproken van een halve meter sneeuw in Friesland. Nadat er op 15 februari opnieuw een sneeuwstoring over Nederland is getrokken ligt de sneeuw in een groot gedeelte van het land 30 centimeter dik en wordt er onder bizarre omstandigheden een Elfstedentocht gehouden.
Op 16 februari klaart het op en volgde de op 1 na (27 januari 1942) koudste nacht van de 20e eeuw, in de Bilt daalde het kwik tot -21.6, in Volkel -25.8 en in Uithuizermeeden -26.8!!. Tot 26 februari heeft de temperatuur in de nacht en ochtend elke dag rond de -15 gelegen. De weerkaarten werden gedomineerd door een zeer sterk hogedrukgebied boven noordwest Rusland met een kerndruk van meer dan 1060 hPa. Op het 500 hPa vlak lag er bijna twee weken lang een koude put boven midden Europa met temperaturen die tussen de -30 en -40 lagen. Ondertussen werden de problemen door het winterweer in heel Europa steeds groter, het aantal winterdoden was op 22 februari gestegen tot 795 waarvan 186 in Frankrijk. De veerboot naar Ameland ligt dan al 23 dagen stil en de Afsluitdijk is door de stuifsneeuw bijna onbegaanbaar.
Rond 26 februari kondigt de dooi zich op de weerkaarten aan: het hogedrukgebied zakt langzaam naar het zuiden en de westcirculatie boven de Oceaan neemt sterk in kracht toe. Op 27 februari om 11 uur in de ochtend komt het kwik eindelijk weer boven nul uit en is één van de extreemste koudegolven van deze eeuw tot een einde gekomen.
Ik kan mij herinneren dat op de laatste zaterdag van januari 1956 de muggen buiten dansten bij tamelijk zacht weer en dat de volgende dag de lucht loodgrijs was en dat er een straffe oostenwind stond bij een graad of 7 vorst.
Van sneeuw was hier (Emmen en omgeving)op die dag echter geen sprake.
kan mij die nog heel goed herinneren,werkte toen op een slachthuis in Assen moest elke dag op de fiets
van Boven Smilde naar Assen fietsen alleen de laatste week kon het echt niet meer toen met de bus de NTM of Dabo
er was volgens mijn vader geen geld voor,zo ging je toen met je kinderen om
Normaal fietst je er 40 min: over toen wel 1.45 uur of langer erg wreed dat weet ik nog wel.
Leuk om dit weer eens te lezen. Die maand kan ik mij als de dag van gisteren herinneren: waterleidingen bevroren, grote tankwagens die ons kwamen bevoorraden. De hele maand schaatsen. Het was een feest. Opmerkelijk is dat die winter nauwelijks gememoreerd wordt. Wel de winters vande jaren zestig, maar deze niet.
Ik kan mij deze winter zo goed herinneren omdat ik als soldaat gelegerd was in de Johannes Postkazerne in Havelte en dat wij eind januari op oefening moesten en in tentjes slapen, ik ben toen niet teruggegaan van weekendverlof en heb mij ziek gemeld.
Het resultaat was dat enkele dagen later een militaire dokter mij kwam halen maar de oefening werd afgelast want er waren al enkele soldaten met bevriezingsverschijnselen aan vingers en tenen, het volgende weekend moest ik binnen blijven voor straf.
Het hele verhaal van mijn diensttijd kun je lezen op men website: http://www.stofferkikkert.nl
Voor die koudste nacht van de eeuw was ik (Indo) ingepland om wacht te lopen. Het was toevallig carnaval in Breda. Ik zat toen op de artillerieschool.. Hartverwarmend dat zovele studiegenoten mijn wacht wilden overnemen. Ik werd in 2 uniformen over elkaar gehesen; 2 paar sokken in overmaat laarzen. Grotere helm over m’n bermutste hoofd.
Ik kreeg de garages en brandstofopslagplaats aangewezen a/d overkant v/d weg; en kreeg sleutels mee van een vrachtwagen, waardoor ik me lekker kon warmhouden. Het was carnaval en een stel bezopen jongelui begonnen over het hek te klauteren; waarop ik: Eén waarschuwingsschot en dan schiet ik gericht!” Het werd chaotisch en ik richtte op de pote van bezope klimmers. Gelukkig waren ze niet bezopen genoeg om de ernst van de situatie in te kunnen zien en dropen af.
Als 7 jarig jongetje zat ik in de kas van de lagere school in het vlakbij de Noordzee kust gelegen Zeeuws Vlaamse dorpje Groede ik keek altijd meer naar buiten dan naar wat de juf op het schoolbord schreef zo ook op die eerste febr. morgen van 56. Ongelooflijk wat ik zag. Per minuut veranderde de straat voor onze school zich tot een onneembare besneeuwde vesting tot een hoogte van 40 cm waar de bakker met zijn fiets met voorop zijn goed gevulde mand zich doorheen worstelde.
na schooltijd gingen we met wat vriendjes met een arrensleetje een rondje maken net buiten het dorp
Onder tussen was de wind aangewakkerd en daarmee ook de koude ,Ik was de kleinste van het groepje en mocht in het sleetje zitten.
Maar toen ik thuis kwam en naar binnen wilde gaan kon ik niet meer lopen
Mijn moeder droeg me naar binnen tot bij de warme kachel
Daar heeft ze mijn laarsjes van mijn voeten moeten knippen omdat ze anders niet meer te verwijderen waren enerzijds door de kou maar vooral door de pijn. van de bevriezings verschijnselen die de huisarts vaststelde na een avond in een teil warm water en vele kopje bouillon verder ben ik in slaap gevallen.
Ik ben de winter van 56 nooit meer vergeten. en waarschuw bij een zachte winter altijd iedereen steevast . wacht maar tot het februari is, dan kom je vragen of je mijn handschoenen en mijn laarzen mag lenen! Dat sleetje is in de winter van 1963 in de open haard van de buren opgestookt.
Wat een heerlijk verhaal. Nu maar hopen dat het snel weer een keer echt winterweer wordt.
Beste admin
Het ziet er naar uit dat je wens van weer nog eens een echte winter mee te maken rap dichterbij komt
Met sneeuwduinen en imposante temperatuur dalingen die voor mij de herinnering aan de winter van 1956 diep van onder het sneeuwdek der vergetelheid vandaan halen
Toen was ik het kind in het sleetje met mijn halfbevroren voetjes, nu opa van 2 jonge kleindochters die koude en sneeuw enkel van zwart wit foto,s kennen uit Opa zijn versleten Album ,gemaakt in winters dat er altijd geschaatst kon worden
en een winterpeen nog geen vergeten groente was maar altijd aanwezig om de vers gemaakte sneeuwman een gezicht geven
Liselot en Sacha maak er veel foto,s, van raad ik ze nu aan , Wie weet wanneer het weer eens kan!
Het wordt inderdaad een bijzondere periode heer Oosterling. Goed advies om veel foto’s te nemen want zulke weersomstandigheden zijn zeldzaam!