De winter van 1871 was koud, deze had een gemiddelde temperatuur van -0.6 en kende tussen 20 december en 6 januari een fikse vorstperiode met in Utrecht 16 ijsdagen op rij en 8 dagen met strenge vorst. Vooral de kou inval van 20 december was er 1 van groot kaliber.
De kou inval:
Weerkaart 19 december 1870
19 December
Op 19 december was de luchtdruk relatief hoog ten zuidwesten van Spanje en boven Scandinavie. Een lagedrukgebied was aanwezig boven de noordelijk Noordzee met een uitloper naar het zuidoosten. Koude lucht was ten oosten van deze uitloper te vinden en de grens tussen de koude en zachte lucht lag op 18 december boven oost Duitsland en was 19 december een paar honderd kilometer westwaarts verplaatst. In Nederland was het nog erg zacht met een westelijke wind, flink wat regen en een maximum temperatuur in Utrecht van 8.5 graden. In Maastricht werd het nog ruim 10 graden en ’s avond draaide de wind in Groningen naar het noordoosten en begon de temperatuur te dalen.
Weerkaart 18 december
Weerkaart 19 december
20 December:
De dag van de vorstinval, de luchtdruk boven Scandinavië was wat verder opgelopen en het hogedrukgebied ten zuidwesten van Spanje was wat minder krachtig geworden. Het lagedrukgebied dat gisteren nog boven de Noordzee lag is over ons land naar het zuidoosten getrokken en door de drukstijgingen boven Scandinavië kon de koude lucht die ten oosten van ons land aanwezig was naar het westen stromen.
 Weerkaart 20 december 1870 |  Weerkaart BeNeLux 20 december 1870 |
Als eerste kwam Groningen in de koude lucht terecht, de regen ging over in sneeuw en de temperatuur daalde van 1.6 graden om 8 uur ’s avonds naar – 2,3 graden de volgende ochtend om 8 uur. In Groningen was de wind de 19e al in de avond naar het noordoosten gedraaid maar elders was deze toen nog westelijk.
In Den Helder was de wind bij de waarneming van 22 uur op de 19e gedraaid naar het noordnoordoosten en in de ochtend om 8 uur was de wind oost en was de temperatuur gedaald naar 0,6 graden. Kort daarna is het gaan vriezen.
Utrecht was als derde station aan de beurt, daar was de wind om 2 uur nog zuidwest en zwak van kracht. Om 8 Uur was de wind gedraaid naar het oostnoordoosten en werd er koudere lucht aangevoerd. De temperatuur daalde overdag van 2,5 graden om 6 uur tot -2,5 om 14 uur.
Zoals zo vaak in dit soort situaties komt Limburg als laatste in de koude lucht terecht. In Maastricht begon het pas aan het begin van de avond te vriezen.
Hieronder ziet u de temperatuurgang van de vorstinval van 4 verschillende stations met daarbij wel de opmerking dat de waarneming van Utrecht om 6 uur ipv 8 uur was en om 22 uur ipv 20 uur:
Fraai is te zien dat de temperatuur in Utrecht in 1 etmaal met maar liefst 13.9 graden onderuit ging en als je het over 48 uur bekijkt is er zelfs een verschil van 19 graden!! Vergelijkbaar met de beruchte kou inval van eind 1978 dus.
Weerkaart 21 december 1870
21 December was de rust wedergekeerd. Een hogedrukgebied lag ten noorden van ons land en met een noordoostelijk stroming werd er koude lucht aangevoerd. Het vroor in vrijwel het hele land matig (alleen Maastricht kwam nog tot tot -4,4 graden). In Utrecht was het de eerste dagen kouder dan elders en dat heeft waarschijnlijk te maken met het aanwezig zijn van een sneeuwdek. Er volgenden in Utrecht elf nachten met strenge vorst. In de nieuwjaarsnacht daalde het kwik tot – 13. Op 5 januari viel er een pak sneeuw (bron: Jan Buisman) en daarna waren we de echte kou voorlopig kwijt en werd het echt kwakkelweer met regelmatig vorst en sneeuw bij een overwegend aflandige wind.
Vooral op 23 en 24 januari viel er volgens Buisman veel sneeuw.
Opnieuw een vorstinval
Tijdelijke aanvoer van zachte lucht
Begin februari werd er tijdelijk met een zuidoostelijke stroming duidelijk zachtere lucht aangevoerd en steeg de temperatuur op 3 dagen tot 7 graden. De verzachting zette echter niet direct door maar wat volgde was opnieuw een spectaculaire winterinval op 9 februari. De wind draaide van het westen naar het noordoosten en daarmee werd dus opnieuw zeer koude lucht aangevoerd. Hieronder een tabel van de kou inval:
Het temperatuurverval was wat minder dan in december maar wel opnieuw erg groot! Binnen 48 uur daalde de temperatuur met 15.5 graad. Deze vorstperiode duurde slechts 3 dagen want op de 13e draaide de wind naar zuidwest en was de winter voorbij.